🎬TEACHING EXAMPLES

💜ตัวอย่างการสอน

ปฐมวัย Project Approach การสอนแบบโครงการ

💘สรุปตัวอย่างการสอน

 การจัดนิทรรศการ Project จะตอบสนองความหลากหลายของความสามารถของเด็กได้ แต่ละคนจะมีความถนัดที่แตกต่างกัน ทำให้เด็กดึงความสามารถของตนเองได้ 

 การสอนแบบโครงการคือ การสอนแบบลุ่มลึกหรือศึกษาแบบลุ่มลึกในเรื่องใดเรื่องหนึ่งที่เด็กสนใจจะเป็นรายบุคคล กลุ่มย่อยหรือเรียนพร้อมกันทั้งห้องก็ได้ เป็นการเรียนที่มุ่งเน้นให้เด็กมีส่วนร่วมและกระตุ้นให้เด็กๆได้เรียนรู้ด้วยตัวเองพร้อมเปิดโอกาสให้เด็กเรียนรู้ในสิ่งที่เด็กสนใจเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมรอบๆ ตัวเด็ก และตอบสนองตามความต้องการที่หลากหลายของเด็กๆโดยเป็นกิจกรรมเชิงปฏิบัติที่เน้นให้เด็กลงมือทำได้ด้วยตัวเอง การตั้งคำถามจากความสนใจที่แท้จริง และการค้นหาคำตอบในเชิงลึกของเด็กในหัวข้อหรือเรื่องที่เด็กสนใจแล้วยังส่งเสริมทักษะและกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ผ่านการสำรวจ การสืบค้น การจดบันทึก และการคิดวิเคราะห์ เพื่อให้ได้ข้อมูลและความรู้ต่างๆตามเรื่องที่เด็กสนใจ ผ่านประสบการณ์ตรงที่หลากหลาย ตลอดจนการใช้ความคิดสร้างสรรค์ทางศิลปะที่สรุปออกมาเป็นชิ้นงาน เริ่มต้นมาจากอเมริกา 

   💚5 ลักษณะของ Project Approach 

ลักษณะที่1 การอภิปราย 

ลักษณะที่2 การนำเสนอประสบการณ์เดิม

ลักษณะที่3 การทำงานภาคสนาม

ลักษณะที่4 การสืบค้น เด็กต้องตั้งคำถามได้หลากหลาย

ลักษณะที่5 การจัดแสดง

  ทั้ง 5 ลักษณะคุณครูต้องออกแบบเป็นระยะตามลำดับขั้นตอนจากง่ายไปหายาก กิจกรรมที่ออกแบบดูความต้องการและความสนใจของเด็กเป็นหลัก 

  💚วิธีจัดการเรียนการสอนมี 4 ระยะ คือ 

ระยะที่1 เริ่มต้นโครงการ เด็กจะร่วมกันคิดเรื่องที่สนใจ 

ระยะที่2 ระยะวางแผนโครงการ เป็นช่วงเวลาที่กำหนดจุดประสงค์ว่าต้องการเรียนรู้อะไร กำหนดขอบเขตเนื้อหา ระยะเวลาและวิธีการศึกษา

ระยะที่3 ดำเนินโครงการตามที่กำหนดไว้ ที่เน้นระบวนการแก้ปัญหา จัดเป็นหัวใจของการสอนแบบโครงการ เพราะเด็กจะได้รับข้อมูลใหม่จากประสบการณ์ตรงหรือเป็นแหล่งข้อมูลพื้นฐานเพราะเด็กได้สนทนา พูดคุยกับบุคคล และสืบค้นจากแหล่งเรียนรู้ ขณะเดียวกันเด็กสามารถค้นความรู้จากแหล่งข้อมูลรอง (Secondary Sources) เช่น การดูวีดีทัศน์ การอ่านหนังสือ เป็นต้น 

ระยะที่4 สรุปโครงการ ครูและเด็กร่วมวางแผนสรุปโครงการ เป็นขั้นตอนการประเมินโครงการ ทบทวนการปฏิบัติ และวางแผนโครงการใหม่ วิธีการสรุปโครงการอาจจะให้เด็กนำผลงานที่ได้รับมอบหมายมาแสดงต่อครูแล้วอภิปรายประเด็นปัญหา หรือให้เด็กนำเสนอผลงาน ในรูปของการจัดแสดง จัดเป็นนิทรรศการ หรือสาธิตผลงาน

💜มีกิจกรรมหลักในโครงการ 4 กิจกรรมคือ กิจกรรมสนทนาแลกเปลี่ยนความคิดเห็นในชั้นเรียน กิจกรรมทัศนศึกษา กิจกรรมสืบค้น และกิจกรรมนำเสนอผลงาน

💜กิจกรรมสืบค้นมีหลากหลายได้แก่ การรวบรวมข้อมูลที่ได้จากการสังเกต การสัมภาษณ์ การปฏิบัติทดลอง การรวบรวมเอกสาร การรายงาน การจัดแสดงผลงานที่ได้จากโครงการ เป็นต้น

💜เรื่องที่จะเรียนมาจากความสนใจของเด็กที่ต้องการเรียนอย่างลุ่มลึก เด็กจึงเป็นผู้วางแผนและร่วมคิด ร่วมมือสืบค้นกับผู้อื่น ครูเป็นผู้สนับสนุน สังเกตและอำนวยความสะดวก หากเรื่องนั้นมีความเป็นไปได้ มีแหล่งข้อมูลเพียงพอ พ่อแม่และชุมชนมีความพร้อมที่จะร่วมมือ

💜ทักษะการเรียนรู้หนังสือจำนวน ให้บูรณาการในหัวเรื่องโครงการ รวมทั้งวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และภาษา ดังนั้น หัวเรื่องหนึ่งที่เด็กสนใจเรียนรู้นั้นต้องมีเวลาอย่างน้อย 1 สัปดาห์และควรสำรวจที่โรงเรียนเหมาะกว่าที่บ้าน

  การเลือกหัวข้อที่จะเรียนจะต้องดูความต้องการ สนใจของเด็กส่วนใหญ่ในห้องและการให้ความร่วมมือของคุณครู เด็กและผู้ปกครองที่บ้าน ซึ่งจะต้องดูความสอดคล้องของหลักสูตรและแหล่งเรียนรู้ 

  การเล่าประสบการณ์เดิมจะต้องให้เด็กได้เจอประสบการณ์จริงๆ ครูควรจะเปิดโอกาสประสบการณ์หลากหลายให้เด็กได้ลงมือทำจากประสบการณ์เดิม การตั้งประเด็นคำถาม คุณครูควรที่จะคำนึงด้วยว่าสิ่งที่เด็กถามมีประโยชน์มากน้อยเพียงใดและมีวิทยากรที่สามารถมาให้คำแนะนำ ความรู้ให้กับเด็กได้บ้าง ให้เด็กๆช่วยกันคิดกิจกรรมที่อยากทำ ในระยะที่ 2 การคิดค้น ทำกันได้อย่างไร การสืบค้น เครื่องมือ เช่น การสังเกต ต้องคำนึงถึงการตั้งคำถามว่าวิธีการแบบไหนจึงจะเหมาะสมกับการหาคำตอบ จากนั้นหาวิทยากรสื่อต่างๆและส่งจดหมายถึงผู้ปกครอง การเรียนรู้ไม่ใช่เรียนรู้แค่เพียงในห้องเรียนแต่ต้องไปศึกษานอกห้องเรียน

  เป็นการเรียนรู้ผ่านประสบการณ์ตรง เกิดทักษะการแสวงหาความรู้ ฝึกการคิด การตัดสินใจ วางแผน ได้เรียนรู้ลงมือกระทำอย่างชัดเจน การทำงานภาคสนามถือเป็นหัวใจของการเรียนรู้แบบโครงการ ต้องลงมือปฏิบัติเป็นการสืบค้นข้อมูลเข้าไปยังแหล่งเรียนรู้ต่างๆขั้นตอนสุดท้ายคือการจัดแสดงนิทรรศการจัดระบบนำเสนอตามขั้นตอน ต้องเข้าใจบทบาทตนเอง

 💚การสอนแบบโครงการมีประโยชน์ต่อเด็กปฐมวัยอย่างไร?

💜เด็กจะเห็นคุณค่าของตนเอง เป็นแนวทางให้เด็กพึ่งพาตนเองได้ 

💜ส่งเสริมให้เด็กมีโอกาสที่จะประยุกต์ใช้ทักษะที่มีอยู่ 

💜เด็กเกิดแรงจูงใจภายในและความสามารถที่เกิดจากตัวเด็กเองในงานและกิจกรรมที่ทำ

💜เด็กรู้จักตัดสินใจว่าควรทำอะไร และผู้ใหญ่ยอมรับในความต้องการของเด็ก

💜เด็กสามารถเรียนรู้ด้วยตนเอง อย่างมีความสุข สนุกสนานเพราะเด็กได้เรียนในสิ่งที่ตนเองสนใจ รู้จักประยุกต์ใช้ความรู้ 

💜ส่งเสริมให้เด็กมีวิธีการทำงานอย่างมีแบบแผน

 💚พ่อแม่ ผู้ปกครองจะนำการสอนแบบโครงการมาประยุกต์ใช้กับลูกได้อย่างไร?

   การจัดการสอนแบบโครงการนำมาประยุกต์ใช้ในครอบครัวได้เป็นอย่างดี โดยให้ลูกได้เรียนรู้เรื่องที่เขาสนใจทั้งในแนวกว้างและแนวลุ่มลึกที่เขาสามารถเรียนได้ สนับสนุนลูกให้สืบหาคำตอบด้วยตนเองโดยพ่อแม่หรือพี่ น้องวัยใกล้เคียงกันเป็นเพื่อนร่วมเรียน ด้วยวิธีการอ่านหนังสือ การวาดภาพ การสร้างเรื่อง การสังเกต การเขียน และรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์ผู้รู้ ผู้เชี่ยวชาญซึ่งอาจจะเป็นญาติผู้ใหญ่ เช่น ย่า ยาย เพื่อนบ้าน นำลูกไปเรียนรู้ที่แหล่งเรียนรู้ที่เกี่ยวข้อง และให้ลูกประมวลความรู้ที่ค้นพบ สิ่งสำคัญ พ่อแม่จะต้องเข้าใจว่าการสอนแบบโครงการจะต้องอาศัยเวลา บางครั้งลูกอาจจะประมวลสรุปความรู้ไม่ได้ ต้องค้นหาสาเหตุ บางครั้งอาจจะเกิดจากเรื่องที่สนใจนั้นใช้เวลาศึกษายาวนาน หรือการรับรู้เรื่องราวขาดการเชื่อมโยงประสบการณ์เดิม เมื่อลูกได้รับการส่งเสริมให้สืบค้นความรู้ด้วยกระบวนการแก้ปัญหา พ่อแม่จะสังเกตพบว่า ลูกได้ใช้ภาษา ได้พัฒนาทักษะสังคม ได้พัฒนาความคิดผ่านการใช้คำถาม การแก้ปัญหา และได้ทักษะการสังเกต

  การเรียนการสอนแบบโครงจะประสบความสำเร็จ คือ ผู้อำนวยความสะดวกไม่ใช่ผู้ถ่ายทอดความรู้

ที่มา 💗 โครงการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยเทคโนโลยีสารสนเทศ DLIT (Distance Learning Information Technology) พัฒนาวิชาชีพครู

ดูเพิ่มเติมได้ที่ 💖 ปฐมวัย Project Approach การสอนแบบโครงการ